پرواز یکی از آرزوهای دیرینه بشر بوده است. سهولت و زیبایی پرواز پرندگان در آسمان و سرعت جابه جایی از نقطه ای به نقطه ای دیگر، چشمان مشتاق انسانهای خلاق را به جستجوی راههایی برای پرواز آدمی واداشت و بدین سان بود که به همت انسانهای پر تلاش، راه سیر در آسمانها هموار گردید و امروزه به یکی از روشهای معمول جابه جایی، سرگرمی، ورزش، تحقیقات و امور نظامی تبدیل شده اما برای آنکه یک هواپیما به پرواز درآید مجموعه ای از فعالیتهای گوناگون پیش از پروا، هنگام پرواز و پس از پرواز باید صورت پذیرد تا پروازی سالم و موفق تحقق یابد. از این رهگذر یکی از فعالیتهای یاد شده، مراقبت پرواز است. کنترل هواپیما توسط واحد مراقبتهای پرواز از لحظه تصمیم خلبان به آغاز پرواز انجام می شود و تمام مانورهای پرواز از لحظه روشن کردن موتور تا فرود در مقصد و خاموش کردن موتور تحت کنترل و نظارت، قرار می گیرد. اهمیت مراقبت پرواز موجب گردیده تا این فعالیت به صورت یکی از رشته های دانشگاهی در بیاید که با هدف کنترل هواپیماها در محدوده فرودگاهها و حوزه مسؤولیت مربوطه به منظور تأمین سلامت پرواز و تسریع آن در کنار دیگر رشته های دانشگاهی ارائه می گردد. این رشته در دوره های کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد ارائه می شود که از جمله شاخصه های آن می توان به مکانیک پرواز، سازه های هوایی و آیرودینامیک اشاره کرد. یکی از وظایف اصلی مراقبت پرواز، کنترل کلیه پروازها اعم از لشکری و کشوری در راههای هوایی کشور و فرودگاهها می باشد. علاوه بر آن وظیفه تأمین سلامتی و بی خطری سلامتی و تسریع در امور آن نیز در کنار وظیفه اصلی نهفته است. دنیای مراقبت پرواز، امروز آنقدر پیشرفته است که ساعتها می توان درباره آن صحبت کرد و در واقع فراتر از سطح کشور و منطقه ای و در یک سطح جهانی مطرح است که این امر با استفاده از پرسنل متخصص و ابزار مناسب، امکان پذیر خواهد بود.

طبیعتاً دانشجویی که در این رشته، اشتغال دارد و یا می خواهد به این رشته وارد شود، باید از جسمی سالم و روحیه ای خوب و ذهنیتی حاصل از مسائل هواپیمایی برخوردار باشد. دانشجویان رشته مراقبت پرواز با گذراندن دروس عمومی – اصلی و اختصاصی مهارتهای لازم را برای انجام فعالیتهای خویش به دست می آورند. از این رهگذر برخی از مهمترین عناوین واحدهای درسی این دروس عبارتند از:

1 – حقوق هواپیمایی که تبیین اصول و مقررات هواپیمایی و نهادهای قانون گذاری را به عنوان هدف، مورد بررسی قرار می دهد.

2 – الکترونیک: اگرچه اصول این درس با اصول درسهای الکترونیک در دیگر رشته ها یکی است ولی در بحث مدارها مربوط به رشته هواپیمایی مورد بررسی قرار می گیرد.

3 – ناوبری که آشنایی با اصول هدایت هواپیماها و سیستمهای مورد استفاده در هواپیما را مدنظر قرار می دهد.

4 – تجسس و نجات که اصول و نحوه کمک رسانی به هواپیماهای دچار مشکل را مورد توجه قرار می دهد.

5 – سیمولاتور که بحثهای نظری آموخته شده توسط دانشجویان را در مرحله عملی به کمک شبیه سازها یا سیمولاتورها تعمیق می نماید.

6 – آشنایی با پرواز: طی 2 واحد نظری و 1 واحد عملی به صورت پرواز در کنار خلبان، آشنایی با سیستمهای هواپیما و پرواز را مورد توجه قرار می دهد.

یکی از مسائلی که بسیار مهم و قابل بحث است، بالا بردن مسائل ذهنی، جسمی و فکری دانشجویانی است که در اینجا مشغول به تحصیل هستند و این دانشجویان برای انجام وظیفه در قسمتهای مختلف مراقبت پرواز، مثل برج مراقبت پرواز و تقرب و همچنین مرکز کنترل، انجام وظیفه می کنند. همکاران باید از نظر مسائل ذهنی، جسمی، فکری از سطح بسیار والایی برخوردار باشد، به همین دلیل، قبل از شروع انجام کار، از آنها یک تست IQ می گیرند و از کسانی که در شرایط بالایی باشند استفاده می کنند، چون همکارانی که در مراتب بالاتر کار می کنند، باید کسانی باشند که از سطح بالایی از IQ برخوردار باشند چون با ثانیه ها و زیر ثانیه ها کار می کنند و باید در مدت زمان کار، تصمیمات مهمی بگیرند و کار را به نحو احسن انجام دهند؛ در نتیجه از لحاظ جسمانی باید توانایی بالایی داشته باشند که شرط مهمی است و کارهایی در دانشکده و اداره مراقبت پرواز فرودگاه مهرآباد، انجام شده که بشود به نحو مطلوبی توانایی روحی و جسمی و طرز فکر افراد را بالا برد.

همانطور که می دانیم صنعت هواپیمایی از تعدادی شغلها و رشته های علمی تشکیل شده که یکی از آنها مراقبت از پرواز است که از لحاظ کلی شناخته نشده است. یکی از واحدهایی که اجتماع پرواز در آن کار می کنند، برج فرودگاههایی است که هواپیما در آن پرواز می کند و تقریباً از نظر عموم شناخته شده است اما وسعت کار مراقبت از پرواز بسیار بیشتر از حد  فرودگاه است و در محدوده فرودگاه و اطراف فرودگاه و راههای هوایی فعالیت می کند و عهده دار کنترل هواپیما از زمانی که قصد روشن کردن موتور را دارد تا زمانی که در پرواز هواپیما دخیل است باید اطلاعات لازم را داشته باشند.

از آنجایی که هدف از ارائه آموزشهای این رشته، تربیت تکنسینها و کارشناس برای کار در واحدهای مراقبت از پرواز شامل برج کنترل، تحرک پرواز، مرکز کنترل پرواز و واحدهای پشتیبانی کننده در نظارت و کنترل پرواز است لذا دانش آموختگان این رشته جذب سازمان هواپیمایی کشوری، شرکت فرودگاههای کشور و شرکت هواپیمایی می شوند؛ از این رهگذر به دلیل تخصصی بودن این رشته و نیاز به آن، تقریباً 100 درصد این دانش آموختگان جذب بازار کار خواهند شد. این افراد، در برج مراقبت پرواز و مرکز هدایت پرواز به کار مشغول می شوند و به کمک مجموعه ای از دستگاههای ارتباطی، مخابراتی و ناوبری از فرودگاه به خلبان و بالعکس به کنترل هواپیما از روشن شدن موتور تا خاموش شدن موتور و پایان پرواز می پردازد.